Το 326 μετά την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, η μητέρα του Αγίου Κωνσταντίνου Αγία Ελένη, αναχώρησε για τους Αγίους Τόπους, όπου άρχισε το κτίσιμο λαμπρών ναών, στα μέρη που κατά την παράδοση είχαν διαδραματισθεί γεγονότα, σχετικά με τη επί γης παρουσία του Κυρίου μας, και άλλα γεγονότα της Βίβλου.
Επίκεντρο αυτών υπήρξε ο Πανάγιος Τάφος του Κυρίου. Στο σημείο εκείνο ο αυτοκράτορας Αδριανός, είχε κτίσει το 135, κατά τη δεύτερη καταστροφή της Ιερουσαλήμ, ναό της Αφροδίτης έχοντας επιχωματώσει τον τόπο του Γολγοθά και της ταφής, ώστε να μην μπορούν να προσέρχονται οι Χριστιανοί στον τόπο αυτό. Η Αγία Ελένη επιδόθηκε σε προσπάθειες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Ύστερα από επίπονες ανασκαφές τελικά βρέθηκαν τρεις σταυροί, του Κυρίου και των δύο ληστών. Τότε κατά την παράδοση της Εκκλησίας ο Επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος, αφού έκανε δέηση, άγγιξε τους σταυρούς στο σώμα μιας νεκρής γυναίκας, καί όταν τοποθετήθηκε πάνω της ο τρίτος σταυρός, που ήταν του Κυρίου, η γυναίκα αναστήθηκε.
Την ίδια ημέρα εορτάζουμε και τη δεύτερη ύψωση, η οποία πραγματοποιήθηκε λίγα χρόνια μετά, το 335, την επομένη των εγκαινίων του Ναού της Αναστάσεως. Τέλος την ίδια ημέρα καταγράφεται στους συναξαριστές και μία τρίτη και τελευταία ύψωση του Τιμίου Σταυρού το έτος 630. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος πολέμησε την περίοδο εκείνη τους Πέρσες, οι οποίοι προ 14 ετών, είχαν καταλάβει την Παλαιστίνη και είχαν αρπάξει τον Τίμιο Σταυρό. Ο Ηράκλειος αφού νίκησε τους Πέρσες επανέκτησε τον Σταυρό και αποκατέστησε στον πατριαρχικό θρόνο τον πατριάρχη Ζαχαρία, ο οποίος ήταν αιχμάλωτος των Περσών. Στις 14 Σεπτεμβρίου ήρθε στα Ιεροσόλυμα φέροντας στους ώμους του τον Σταυρό. Φθάνοντας στο Ναό της Αναστάσεως τον παρέδωσε στον πατριάρχη Ζαχαρία, ο οποίος και τον ύψωσε ώστε να τον δουν και να ευλογηθούν τα πλήθη, ψάλλοντας για πρώτη φορά το απολυτίκιο «Σώσον Κύριε τον λαόν Σου…».
Πηγές της εκκλησιαστικής ιστορίας αναφέρουν ότι η εορτή της Υψώσεως είχε καθιερωθεί από τα αρχαία χρόνια, ίσως μάλιστα να είχε καθιερωθεί και από αυτόν τον Μέγα Κωνσταντίνο, κατά προτροπή της μητέρας του Αγίας Ελένης, αμέσως μετά την εύρεση του Τιμίου Ξύλου στα Ιεροσόλυμα, γύρω στο 330 μ.Χ. σε συνδυασμό με την εορτή ανάμνησης των εγκαινίων του Ναού της Αναστάσεως στις 13 Μαΐου το έτος 335 μ.Χ.
Πηγή : pemptousia.gr
Δεσποτική εορτή η Ύψωσις του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, από τις μεγαλύτερες της Εκκλησίας μας, καί στην Ιερά Μονή μας, τελέστηκε Ιερά Αγρυπνία, η οποία ξεκίνησε στις 7:00 το απόγευμα της Τρίτης, με τόν Εσπερινό, καί στην συνέχεια με τον Ορθρο.
Σήμερα το πρωί τελέστηκε η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος τού Σεβασμιωτάτου Πατρός καί Καθηγουμένου, Μητροπολίτου Ταλαντίου καί Λοκρίδος κ.κ. Νεκταρίου, τού Θεοφιλεστάτου Επισκόπου κ.κ. Πολυκάρπου, τών Ιερέων καί Διακόνων τής Μονής μας.
Ακολουθούν φωτογραφικά στιγμιότυπα
Ιερά Αγρυπνία
Θεία Λειτουργία
Θεία Λειτουργία
