ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ - ΤΙΘΟΡΕΑΣ
ΜΕΡΟΣ Α : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Ἡ Ἱερά Ἀνδρῶα Κοινοβιακή Μονή Παναγίας Ὁδηγητρίας εἶναι κτισµένη σέ μία μαγευτική καί ταυτόχρονα ἐπιβλητική τοποθεσία, καλουμένη ἀπό κατοίκους τῆς περιοχής Λογκάκι, πλησίον τοῦ χωριοῦ Τιθορέα.
Ἡ Ἱερά Μονή βρίσκεται πλησίον τῆς Παλαιάς Ἐθνικῆς Ὁδοῦ Ἀθηνῶν - Λαμίας - Θεσσαλονίκης, σέ ἀπόσταση 35 χλμ, περίπου δηλαδή μισής ὥρας ἀπό τήν Λιβαδειά καί σέ ἀπόσταση 65 χλμ. ἀπό τήν Λαμία. Τήν Μονή μέ τά γύρω χωριά ἐνώνει ἀσφαλτοστρωμένη ὁδός πού φθάνει μέχρι τήν εἴσοδο αὐτῆς, σέ ἀπόσταση δέ 7 χλμ. ἀπό τήν Μονή βρίσκεται ὁ σιδηροδρομικός σταθμός τῆς Κάτω Τιθορέας.
 |
| Στή φωτογραφία οἱ κορυφές τοῦ Παρνασσοῦ, δεξιά τό χωριό Τιθορέα,καί ἀριστερά ἡ τοποθεσία ὅπου βρίσκεται κτισμένη ἡ Ἱερά Μονή. |
Ἡ περιοχή εἶναι γνωστή ἀπό τήν ἀρχαιότητα. Ὅπως µᾶς πληροφορεῖ ὁ ἱστορικός καί περιηγητής Παυσανίας, στό ἔργο του « Ἑλλάδος Περιήγησις », ἡ περιοχή ἦταν ὀνοµαστή γιά τό ἐλαιόλαδό της, τό ὁποῖο µεταφερόταν στήν πρωτεύουσα τῆς Ρωµαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, τήν Ρώµη. Ἐκεῖ ἐχρησιµοποιεῖτο γιά τήν παρασκευή αὐτοκρατορικῶν φαγητῶν, στά ρωµαϊκά ἀνάκτορα, στίς παλαίστρες γιά τό ἄλειµµα τῶν ἀθλητῶν µέ ἐλαιόλαδο, καί ἀπό τίς κυρίες τῆς ἀριστοκρατίας γιά τήν παρασκευή τῶν ἀρωµάτων, ὅπου τό λάδι τῆς ἐλιᾶς ἀποτελοῦσε τήν πρώτη ὕλη.
 |
| Ἄποψη τοῦ χωριοῦ Τιθορέα καί τῆς περιοχῆς ὅπως φαίνονται ἀπό τήνἉγία Ἱερουσαλήμ. Στό κέντρο, τήν περιοχή διαχωρίζει στά δύο τό φαράγγι τοῦ Καχάλα, καί δεξιά, δίπλα στίς δεξαμενές νεροῦ ὁ δρόμος πρός τήν Ἱερά Μονή. |
 |
| Ἡ σπηλιά τοῦ Ὀδυσσέα Ἀνδρούτσου ὅπως φαίνεται ἀπό τόν προαύλιο χῶρο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς. |
Στά δύσκολα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί τῆς Ἐθνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἡ Τιθορέα γνωστή τότε μέ τό ὄνομα Βελίτσα πρωτοστάτησε στούς ἐθνικούς ἀγῶνες, ἀφοῦ ὁ ἤρωας τῆς ἐπαναστάσεως Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος εἶχε τό κρυσφήγετό του σέ µία σπηλιά πού βρίσκεται ψηλά ἐπάνω ἀπό τό χωριό καί ἀκριβῶς ἀπέναντι ἀπό τήν τοποθεσία πού σήμερα βρίσκεται κτισμένη ἡ Ἱερά Μονή. Ἐάν ἀπό τό προαύλιο τῆς Μονῆς κοιτάξει κανείς δυτικά πρός τόν Παρνασσό, φαίνεται ἕνα µεγάλο σπήλαιο. Ἐκεῖ εἶναι ἡ σπηλιά τοῦ Δυσσέα, ὅπως τήν ὀνοµάζουν οἱ ντόπιοι.
Σέ αὐτήν τήν σπηλιά, κατέφευγε ὁ Ἀνδροῦτσος καί οἱ χριστιανοί κάτοικοι τῶν γύρω χωριῶν γιά νά γλυτώνουν ἀπό τίς τουρκικές ἐπιδροµές. Τό σπήλαιο ἔχει µεγάλη χωρητικότητα, καί μέσα σέ αὐτό ὑπάρχει φοῦρνος καί ἐρείπια παλαιᾶς ἐκκλησίας. Μέ τήν περιοχή συνδέεται ἐπίσης ἕνας ἀκόμη μεγάλος ἡγέτης καί ἥρωας τῆς Ἐθνικῆς Ἐπαναστάσεως, ὁ στρατάρχης τῆς Ρούµελης Γεώργιος Καραϊσκάκης. Στήν Τιθορέα σώζεται µέχρι σήμερα τό σπίτι ὅπου διέµενε ὅταν ἐρχόταν στήν περιοχή.
 |
| Τό ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Ἱερουσαλήμ ( Ἁγιαρσαλῆ ) κτισμένο μέσα σέ μία φυσική κοιλότητα ( σπηλιά ), ἀπό τίς ἀμέτρητες πού ὑπάρχουν στίς πλευρές τοῦ βουνοῦ. |
Τόν Μοναχισµό στήν εὐρύτερη περιοχή τοῦ Παρνασσοῦ τόν ἔφεραν οἱ Μοναχοί πού κατέφυγαν ἐδῶ, ἀπό τήν περιοχή τῆς Παλαιστίνης, µετά τίς σφαγές τῶν Περσῶν, τό 614 µ.Χ. Οἱ πρόσφυγες µοναχοί, βρῆκαν καταφύγιο στήν τότε ἀκµάζουσα ἐπισκοπή Ταλαντίου καί Διαυλείας, ὅπου καί διεσκορπίσθησαν κτίζοντας Ἱερές Μονές, Ναούς καί Ἀσκητήρια, δίνοντάς τους ὁνόµατα πού ἡ προέλευσή τους εἶναι ἀπό τούς Ἁγίους Τόπους. Ἀναφέρουµε ἐδῶ, σάν παράδειγµα, τήν Ἁγία Ἱερουσαλήµ. Ἐπ᾿ ὁνόµατί της ὑπάρχουν Ναοί καί ἀσκητήρια στήν Λιβαδειά, τήν Δαύλεια, τήν Τιθορέα καί τήν Ἀµφίκλεια.
Σέ µιά περιοχή ὅπου ἁγιάσθηκε ἀπό τούς ἀσκητικούς ἀγῶνας προγενεστέρων Πατέρων καί ἀφανῶν Ἀσκητῶν, εὐδόκησε ἡ Κυρία Θεοτόκος νά κτισθεῖ, ἐκ τοῦ µηδενός, ἡ Ἱερά Μονή µας, εἰς τήν ὁποῖαν εὐρίσκουν καταφυγή καί ἀνάπαυση χιλιάδες πιστοί.
 |
| Ἀριστερά ὁ δρόμος πού ὁδηγεί στήν Ἱερά Μονή καί στό βάθος ἡ Ἱερά Μονή. Δεξιά τό χωριό Τιθορέα καί στό κέντρο τό φαράγγι Καχάλα. Σημειώνεται ἐπίσης τό σημείο ὅπου βρίσκεται τό ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Ἰερουσαλήμ. |
 |
| Ἄποψη τοῦ χωριοῦ Τιθορέα καί τῆς περιοχῆς ὅπως φαίνονται ἀπό τήν Ἁγία Ἱερουσαλήμ. Στό κέντρο, τήν περιοχή διαχωρίζει στά δύο τό φαράγγι τοῦ Καχάλα, καί δεξιά, δίπλα στίς δεξαμενές νεροῦ ὁ δρόμος πρός τήν Ἱερά Μονή. |